Siyasi savrulma: Guaido neydi, ne oldu?

“`html

Venezuela’nın Ulusal Meclis Başkanı Juan Guaido, ülke genelindeki muhalefet gösterileri sırasında kendisini “geçici devlet başkanı” olarak ilan ettikten sonra Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa’nın desteğini kazanmıştı.
Bu olay, Ocak 2019’da gerçekleşti.

Halka, kendisine destek vermeleri çağrısında bulunan Guaido’nun ifadeleri şunlardı:
“Biliyoruz ki bu tek bir kişinin çabası değil ve sonuçları olacaktır. Yorulmayacağız. Demokrasi ve özgürlük uğruna direneceğiz.”

Guaido’yu geçici başkan olarak ilk tanıyan kişi dönemin ABD Başkanı Donald Trump oldu. O dönemde, bölge ülkelerinin liderleri de Trump’ın arkasında birleşmiş,
Guaido’yu Venezuela’nın “geçici başkanı” olarak tanımışlardı.

İsrail de bu destekçi grupta yer aldı; Guaido, İsrail’e ve Netanyahu’ya özel teşekkürlerini sunuyordu. Zira bu destek, 2013’te yaşamını yitiren Hugo Chavez’in politikalarının ardından sona eren Venezuela-İsrail ilişkilerinin yeniden canlanmasını simgeliyordu.

Dünya siyasi sahnesinde yeni bir darbe girişimi modeli sergileniyordu. Dışarıdan müdahalelerle desteklenen bu içsel değişim, oldukça farklıydı. Seçimlerde elde edilen sonuçlar doğrultusunda, Maduro’yu istemeyen uluslararası güçler, sahneye genç ve dinamik lider Guaido’yu çıkartmışlardı.

Bir zamanlar Güney Amerika’nın en zengin ülkesi olan Venezuela, yaygın hastalıklar ve artan suç oranları yüzünden birkaç yıl içinde ekonomik çöküş yaşamıştı. Ülkenin ekonomisi, %50’den fazla küçülürken, doğal kaynaklarıyla zengin olmasına rağmen, yolsuzluk, yoksulluk ve sosyal uçurumlar içinde bir kaosa sürüklenmişti. Chavez sonrası bu karmaşadan çıkamayan Venezuela, küresel güçlerin etkisi altında kalmıştı.

Amerika Birleşik Devletleri, Nicolas Maduro’nun 10 Ocak 2019’da göreve başlamasını tanımamış ve bu durum, iki paralel parlamento yapısının oluşmasına neden olmuştu: Maduro’yu destekleyen Kurucu Meclis ve Guaido’nun liderliğindeki, ABD’nin desteğiyle hareket eden Ulusal Meclis.

Avrupa Birliği de bu duruma müdahil oldu; İngiltere, İspanya, Fransa ve Almanya’nın ardından Avusturya, Hollanda, İsveç, Danimarka gibi ülkeler Guaido’yu “geçici devlet başkanı” olarak tanımıştı.

Tüm dünya, bu 35 yaşındaki liderin üzerine odaklanmıştı.

Guaido, Venezuela’da mühendislik eğitimi aldıktan sonra, yoksul bir aileden gelmesine rağmen Amerika’nın prestijli George Washington Üniversitesi’nde kamu yönetimi yüksek lisansı yapmıştı.

Ancak üç hafta öncesine kadar Guaido sıradan bir siyasetçi olarak görünüyordu. Öncelikle muhalefet partilerinin ortak adayı olarak meclis başkanlığına seçilen Guaido, daha sonra ülkede artan Maduro karşıtı protestolar sırasında kalabalıkları sokağa çağırmış, ordunun desteğini istemişti.

23 Ocak 2019’da, Caracas’taki La Carlota Hava Üssü yakınında bulunan askeri birliklerle çektiği videoları sosyal medyada paylaşarak uluslararası dikkati üzerine çekmişti.

Ancak, Guaido ve destekçileri istediklerini elde edemedi. Venezuela’nın Savunma Bakanı ordunun Maduro’yu desteklediğini açıkladı. Maduro da, darbe girişimini başarılı bir şekilde bastırması için ordusuna teşekkür etti.

ABD yönetimi Guaido’ya destek açıklamaları yapsa da, Guaido’nun girişimleri başarıya ulaşmadı. Venezuela’da adeta “askıda darbe günleri” başlamıştı.

Guaido, destek çağrılarına devam ederken, “Ülkenin 24 eyaleti de sokağa çıktı, bu geri dönüşü olmayan bir yol; geleceğimiz burada!” diyordu. Ancak Nisan 2019’da yine bir girişimde bulunsalar da başarısız oldu.

Dönemin Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı Bolton, “Maduro’nun sonrasındaki günler için planlar yapıyoruz.” açıklamasını yapmıştı; ama bu da netice vermedi.

Guaido ve Amerikalı destekçileri, ordudan yeteri kadar destek alamayınca yeni bir strateji geliştirmeye karar verdiler. Venezuela’daki muhalefet, paralel bir oturumla Guaido’nun yeniden başkan seçildiğini duyurdu. Guaido, muhalif diğer isimlerle birlikte kabine kurarak paralel bir devlet yapısı oluşturmaya çalışıyordu.

Daha sonra Guaido, Beyaz Saray’a resmi ziyarette bulunmuş, Trump tarafından sıcak bir şekilde karşılanmıştı. Ancak zamanla Guaido’ya olan uluslararası destek azalmaya başladı. Önce İspanya, ardından diğer ülkeler bu desteği geri çekti.

Guaido’nun ifşa olan usulsüzlük belgeleri, durumunu daha da zorlaştırdı. Washington Post’a göre, Guaido’ya destek veren bir şirket, Maduro karşıtı eylemler için ABD’deki iki iş insanından para talep etmişti. O süreçte Guaido, ABD’ye sığınmıştı.

Venezuela’da ise seçimler düzenlenmiş ve Maduro yeniden seçilmişti. Bu durumu takiben, Guaido hakkında bir “yakalama kararı” çıkartıldı. Idealist bir genç lider olarak umut vaat eden Guaido, emperyalizmin başarısız müdahale politikasının bir sembolü haline geldi.

Arşivlerde de yer aldığı gibi, destekçisi olan Trump geri dönecek olursa, bu konuda kayda değer bir gelişme sağlamak pek mümkün görünmüyordu.

Not

: Bu yazıda, Hüsamettin Aslan’ın Anadolu Ajansı için 2019 yılında kaleme aldığı “Venezuela’da Krizin Anatomisi” başlıklı makaleden faydalanılmıştır.

“`

Related Posts

Tarım, gıda ve içecek sektöründen 11,54 milyar dolarlık ihracat

Tarım, gıda ve içecek sektörünün ihracatı ilk 5 ayda geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 0,06 artışla 11,54 milyar dolara yükseldi.

Demir çeliğin öncü markasından kötü haber! Türkiye’nin en büyük 500 sanayi kuruluşu listesindeydi

Türkiye’nin köklü sanayi kuruluşlarından Sıddık Kardeşler Haddecilik Sanayi ve Ticaret AŞ, hakkında İstanbul Anadolu 2. Asliye Ticaret Mahkemesi, geçici mühlet kararı verdi. TÜRKİYE’NİN EN BÜYÜK 500 SANAYİ KURULUŞUNDAN BİRİYDİ 1967 yılında Karabük’te …

Borsa’dan iki yılın en hızlı günlük yükselişi: Önceki kapanışa göre yaklaşık 550 puan arttı

Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi, yüzde 5,78 artışla 9 bin 948,51 puana yükselerek son iki yılın en hızlı günlük yükselişini kaydetti. Bankacılık endeksi yüzde 9,64 ile en çok kazandıran sektör olurken, günlük işlem hacmi 165 milyar lira olarak gerçekleşti.

Zirai don cezası!

Ticaret Bakanlığı Haksız Fiyat Değerlendirme Kurulu, fahiş fiyat artışı yapan 289 işletmeye toplamda 114,7 milyon lira idari para cezası kesti. Kurul, özellikle tarım ürünleri ve gıda sektöründeki fırsatçı firmalara karşı mücadelesini kararlılıkla …

Genelgeye karşın bir yılda kamudaki toplam 120 bin araçtan sadece 135’i satılabildi: ‘Binde biri’ gitti

İktidarın kamuda araç tasarrufu vaadi sözde kaldı. Bir yılda planlanan bin 79 araçtan 298’i satışa çıkarılabildi. Bunlardan da sadece 135’i satıldı. CHP Manisa Milletvekili Ahmet Vehbi Bakırlıoğlu, kamudaki toplam 120 bin araçtan sadece 135’inin satıldığına dikkat çekerek, “Kamuda gerçekten bir tasarruf hedefleniyorsa önce lüks makam araçlarının gözden geçirilmesi gerekiyor. 135 araç satıldı diye kamuoyuna ‘tasarruf yapıyoruz’ denemez. Bu açıkça bir kandırmacadır, göz boyamadır” dedi.

En düşük emekli maaşı için çalışmalar başladı: Masadaki en güçlü rakam ortaya çıktı

En düşük emekli maaşı için temmuz öncesi zam çalışmaları başladı. Enflasyon oranına göre maaşlar 16 bin 900 TL’ye çıkabilirken, yüzde 30 zam senaryosu 18 bin 810 TL’yi işaret ediyor. Bağ-Kur’lulara erken emeklilik, kamu işçisine yeni zam teklifi de gündemde.